Aortna stenoza
Aortna stenoza predstavlja opstrukciju toka krvi preko aortnog zalistka prilikom rada srca, a tokom istiskivanja krvi iz leve komore. Javlja se i kod odraslih i kod dece, bilo izolovano ili u kombinaciji sa oštećenjem drugih zalistaka. Može biti urođena i stečena.
Urođena aortna stenoza posledica je prisustva manje ili više listića na poziciji aortnog zalistka i obično ne daje simptome do početka treće decenije života.
Stečena aortna stenoza javlja se najčešće kod reumatske groznice ili degenerativnih aterosklerotskih promena na aortnom zalistku. Zbog smanjenja učestalosti reumatske groznice i produžetka ljudskog veka, aortna stenoza je sve češće prouzrokovana aterosklerozom, i to u nepunih 90% od svih simptomatskih stečenih stenoza. Dijagnoza se obično postavlja u dobi od oko 60 godina.
Oko 17% pacijenata nema simptome i dijagnoza se postavi slučajnim pregledom, npr. sistematskim ili nakon obavljenog ultrazvuka srca.
Razvoj kliničke slike može da se podeli u dva stadijuma: rani simptomi koji su vezani za ozbiljnost aortne stenoze, ali ne i za poremećaj funkcije leve komore, pre svega anginu pektoris i sinkopu, i kasni simptomi - dispneja, kao i drugi znaci srčane slabosti koji označavaju poremećaj funkcije leve komore.
U odmakloj fazi bolesti javlja se ortopneja, noćna dispneja, kašalj, hemoptizije, čak i edem pluća.
Funkcija srca, pre svega leve komore, kako sistolna, tako i dijastolna, osnovni je problem kod bolesnika sa aortnom stenozom, jer od nje zavisi prognoza i sudbina ovih bolesnika.
Prognoza kod simptomatskih bolesnika vrlo je loša: 52% umire tokom prvih 5 godina, a 90% tokom 10 godina ukoliko se ne sprovede adekvatno lečenje.
Smrt uglavnom nastupa iz tri razloga: iznenadna smrt, srčana slabost i subakutni bakterijski endokarditis.
Međutim, ako se bolest dijagnostikuje na vreme i pravilno leči, može proći bez posledica.
SIMPTOMI
- Dispneja (nedostatak vazduha)
- Sinkopa (gubitak svesti)
- Bol u grudima
- Izuzetno otežano disanje
- Kašalj
- Iskašljavanje krvi
Nespecifični simptomi su:
- brzo zamaranje
- ubrzan rad srca
- slabost
DIJAGNOSTIKA
- Kardiološki pregled
- EKG (Elektrokardiogram)
- Ultrazvuk srca (ehokardiografija, dvodimenziona transtorakalna i doppler ehokardiografija)
- TEE (transezofagusna ehokardiografija)
- Rendgen srca i pluća (RTG srca i pluća)
- Kateterizacija srca
- Skener, u posebnim slučajevima, kod prisustva pridruženih bolesti (CT)
LEČENJA
- Medikamentna terapija se daje u lečenju osnovne bolesti, ali i komplikacija koje su posledica aortne stenoze (koronarna bolest, aritmije, srčana insuficijencija). Primenjuje se sa oprezom, te se određeni lekovi daju samo u određenoj fazi bolesti, npr. kardiotonici i diuretici, ali i nitrati. Lekovi iz grupe B blokera su relativno kontraindikovani i koriste se u regulaciji srčane frekvence.
- Konverzija ritma u sinusni (medikamentna ili elektro-konverzija)
- Preporuke za bolesnike bez indikacija za operaciju su češće praćenje radi procene progresije simptoma, hipertrofije zida leve komore, gradijenta pritiska nad zalistkom, te površine aortnog ušća, uz farmakoterapiju primenjenu što ranije.
- Terapija izbora kod bolesnika sa tesnom aortnom stenozom je zamena oštećene aortne valvule veštačkom valvulom. Zamena valvule je preporučljiva za sve pacijente koji mogu podneti hiruršku intervenciju, u suprotnom moguće je obaviti balonsku valvulotomiju, odnosno TAVI proceduru.
Koji lekari vam trebaju: