Pneumonija (upala pluća)
Upala pluća je akutno, najčešće infektivno zapaljenje plućnog parenhima (plućne maramice) koje zahvata alveolne prostore i prostor između alveola. Pneumoniju karakteriše povišena temperatura sa otežanim, plitkim i ubrzanim disanjem. Kada je upala pluća šire lokalizovana, govori se o bronhopneumoniji.
Upala pluća predstavlja najopasnije oboljenje respiratornog sistema i može biti uzrokovana različitim mikroorganizmima. Tipične upale pluća izazvane su bakterijama.
Atipične pneumonije uzrokuju bakterije Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella, ali i respiratorni virus. One počinju sporije, sa blažim simptomima. Kašalj se obično zapaža nakon 3 do 4 dana, i uglavnom je suv i iritabilan, bez mogućnosti iskašljavanja. Zbog nekarakterističnih simptoma dijagnoza se postavlja kasnije nego u bakterijskim pneumonijama, često tek nakon rendgenskog snimanja pluća. Osim što daju drugačije simptome, atipične pneumonije zahtevaju drugačiji terapijski pristup u odnosu na bakterijske pneumonije.
Upala pluća javlja se u svim starosnim dobima. Često joj prethode različite respiratorne infekcije i grip.
Do oboljenja dolazi kada su odbrambeni mehanizmi respiratornog sistema poremećeni ili odbrambene snage organizma smanjene. Kao predisponirajući činioci često se navode rashlađenje organizma, upotreba alkohola, primena anestezije, infekcije gornjih disajnih puteva i hronični bronhitis.
U rizičnu grupu spadaju osobe starije od 65 godina kod kojih postepeno slabe mehanizmi odbrane od infekcija, osobe sa hroničnim bolestima (hronična opstruktivna bolest pluća, bolesti srca, bubrega i jetre, ateroskleroza, dijabetes, maligne bolesti), kao i ležeći i slabopokretni pacijenti.
Upala pluća je i danas čest uzrok smrtnosti, uprkos savremenoj antibiotskoj terapiji. Pneumonija odnosi 10 puta više života od svih ostalih zaraznih bolesti. U zemljama u razvoju sa niskim standardom i lošim uslovima života infekcije donjih disajnih puteva najčešći su uzrok umiranja.
SIMPTOMI
- Kašalj (šlajm iskašljava više od polovine pacijenata)
- nedostatak vazduha
- bol u grudima (pleuralni bol)
- povišena telesna temperatura
- groznica
- gubitak apetita
- znojenje
- drhtavica
- slabost
- bolovi u mišićima i zglobovima
- glavobolja
- herpes na usnama
Atipične pneumonije:
- počinju sporije
- temperatura raste postepeno i može biti izuzetno visoka, ali je retko praćena drhtavicom.
- glavobolja
- bol u mišićima i zglobovima
- opšta slabost i umor
- suv kašalj
UZROCI
- bakterije
- virusi
- gljivice
- protozoe
- udisanje prašine, hemijskih supstanci, hrane ili povraćenog sadržaja.
DIJAGNOSTIKA
- Pregled pulmologa
- Laboratorijske anlize (krvna slika, sedimentacija eritrocita, CRP)
- Citološki pregled ispljuvka (sputuma)
- Spirometrija
- Ventilacijski testovi
- Rrengenski (RTG) snimak pluća i srca
LEČENJE
- Antibiotici
- Antivirusni lekovi
- Antipiretici
- Lekovi za olakšanje iskašljavanja
- Kiseonična terapija
- Mirovanje
- Pravovremena vakcinacija
- Prestanak pušenja i izbegavanje zadimnjenih prostorija
Koji lekari su vam potrebni