Trajno rešavanje srčanih aritmija

Dr Dejan Vukajlović

Subspecijalista kardiologije, aritmolog - elektrofiziolog

Trajno rešavanje srčanih aritmija, odnosno poremećaja srčanog ritma, od sada se obavlja u Opštoj bolnici BEL MEDIC, zahvaljujući dr Dejanu Vukajloviću.

Šta je elektrofiziologija srca?

Elektrofiziologija srca je deo kardiologije koji se bavi poremećajima srčanog ritma, njihovom dijagnostikom i lečenjem, kao i procenom rizika od naprasne srčane smrti. 

U načelu, poremećaji srčanog ritma mogu se manifestovati kao tahikardije, ili ubrzani srčani rad, bradikardije ili usporeni srčani rad, kao i pojave nepravilnog srčanog rada, preskoka u radu srca. Posebno mesto imaju bolesnici sa kratkotrajnim, reverzibilnim gubicima svesti, tzv. sinkopama. Poremećaji ritma mogu prouzrokovati i simptome koji na prvi pogled ne izgledaju kao aritmija - npr. nastupi nedostatka daha, pritiska u grudima, nesvestice i slično.

Poremećaji ritma se mogu javiti u okviru drugih oboljenja srca, kod stanja nakon infarkta, srčane slabosti, oboljenja zalistaka, ali i kod osoba koje nemaju manifestno oboljenje srca, koje imaju strukturno zdravo srce, kada možemo govoriti o aritmijama per se. Nekada je pak aritmija prvi znak koji ukazuje na strukturno oboljenje srca, vrh ledenog brega i tek se daljim ispitivanjima - neinvazivnim kao što su ultrazvuk srca, EKG, Holter-EKG, test opterećenjem i invazivnim - koronarografija, kateterizacija srca, elektrofiziološko ispitivanje, može doći do prave dijagnoze. 

Kako izgleda elektrofiziološki proces i koji su benefiti za pacijenta?

Elektrofiziologija može biti neinvazivna, kada se dijagnoza, procena kliničkog značaja i terapija poremećaja ritma vrše bez narušavanja integriteta tela - snimanje EKG-a, Holtera, ultrazvuk srca, test fizičkog opterećenja i sl. ili invazivna / interventna, kada se pomoću specijalnih katetera, uvedenih putem krvnih sudova u srčane šupljine, snimaju električni signali iz samog srca, mere vremena sprovođenja srčanog električnog impulsa, ispituje rizik od indukcije tahikardije i sl. Lečenje poremećaja ritma može biti lekovima, implantacijom pejsmejkera, defibrilatora, ili primenom kateterske ablacije.

Šta je kateterska ablacija?

Poseban deo elektrofiziologije srca se odnosi na kateterske ablacije. Kateterska ablacija predstavlja metodu lečenja poremećaja ritma. Ona podrazumeva eliminaciju - uništenje dela tkiva srčanog mičića koje izaziva aritmiju i to primenom najčešće radiofrekventne struje (odatle i naziv radiofrekventna ablacija). Radi se o kateterskoj intervenciji, u okviru koje se kroz preponske vene i arterije posebno dizajnirani kateteri plasiraju kroz krvne sudove, do srčanih šupljina, pod kontrolom rendgena i na osnovu električnih signala snimljenih na unutrašnjoj strani srca, se precizno određuje priroda aritmije i lokacija na kojem nastaje i konačno, zagrevanjem tkiva radiofrekventnom strujom se ovo aritmogeno tkivo uništava. 

Prednost radiofrekventne struje je da se količina aplicirane energije može precizno dozirati, tako da se postigne destrukcija samo ograničene, male količine tkiva, što generalno nema posledica za dalji rad srca.

Osim radiofrekventne struje, koriste se u poslednjih desetak godina i drugi oblici energije, najviše krioenergija, putem posebnih kriobalon-katetera.

Koje su komparativne prednosti elektrofiziologije?

Osnovna prednost primene kateterske ablacije u poređenju sa drugim metodama lečenja je da postoji mogućnost trajnog uklanjanja izvora aritmije, odnosno, faktičkog izlečenja. Ovo se posebno odnosi na pojedine aritmije, kao što su: supraventrikularna tahikardija, AV-nodalna reentri tahikardija i AV-reentri tahikardija u sklopu WPW sindroma, fokalna atrijalna tahikardija, tipični atrijalni flater, idiopatske ventrikularne tahikardije, ventrikularna ekstrasistolna aritmija iz izlaznog trakta i u određenim slučajevima atrijalna fibrilacija i ventrikularna tahikardija.

Nakon uspešne kateterske ablacije u ovim stanjima najčešće nije više potrebno uzimanje lekova antiaritmika, a samim tim se izbegavaju neželjena dejstva ovih lekova, povezana sa njihovim dugotrajnim uzimanjem.

Kateterska ablacija se primenjuje onda kada, kako to lekari kažu, za to postoji indikacija. 

Kod različitih aritmija, u različitim oboljenjima srca i konačno kod svakog čoveka pojedinačno, mi "vagamo" sa jedne strane korist koju bolesnik od intervencije može da ima, pre svega šanse da se aritmija trajno eliminiše i pacijent faktički izleči i sa druge strane, rizike kojima bolesnika intervencijom izlažemo. 

Kateterska ablacija predstavlja invazivnu metodu i ako bolesnik tokom intervencije često nema nikakve tegobe - pre svega bolove i što vrlo često već sledećeg dana napušta bolnicu, a nakon nekoliko dana može da se vrati uobičajenim životnim aktivnostima.

Po pravilu, kateterska ablacija se radi kod bolesnika koji imaju naglašene tegobe uzrokovane aritmijom, koji se teško mogu ublažiti antiaritmijskim lekovima i kada postoje dobri izgledi za uspeh intervencije.

Dr Dejan Vukajlović - radno iskustvo

2016 - i danas

Krankenhaus Grafenau, Innere Medizin-Kardiologie; rukovodilac Odseka za konzervativnu i interventu elektrofiziologiju (Leitender Oberarzt).

2015 - 2020

Načelnik Odeljenja za elektrofiziologiju i elektrostimulaciju Instituta za kardiovaskularne bolesti Dedinje

Jan 2019 - Dec 2019

UKC Banjaluka, Klinika kardiologiju; stručna podrška u osnivanju elektrofiziološke laboratorije; edukacija kadrova za izvođenje ablacija

2011 - 2015

Bolnica "Barmherzige Bruder" Regensburg, Nemačka. šef odeljenja za elektrofiziologiju, Klinike za poremećaje ritma. Više od hiljadu kateterskih ablacija kompleksnih poremećaja ritma.

2007 - 2011 / Jan 2016 - Sep 2017

Institut za kardiovaskularne bolesti Vojvodine Sremska Kamenica: stručna podrška u osnivanju elektrofiyiološke laboratorije; ablacija više stotina poremećaja ritma; edukacija kadrova za izvođenje ablacija 

1996 - 2011

Institut za kardiovaskularne bolesti Dedinje;    

1993 - 1996

KBC Zemun, Klinika za  Internu medicinu; KBC  Bežanijska kosa, Klinika za Internu medicinu; Klinike i Instituti UKC Srbije; obavezan lekarski staž i specijalisticki staž iz interne medicine.