Vitiligo je stanje kože čiji tačan uzrok nije poznat. Kod vitiliga, delovi kože gube pigmentaciju kada su ćelije koje proizvode pigment, tzv. 'melanociti', napadnute i uništene. Može uticati na kožu, sluzokožu, oči, unutrašnje uho ili dlake, ostavljajući bele fleke. Uobičajeni tip vitiliga naziva se 'vitiligo vulgaris' (što znači: obični vitiligo). Varijante uključuju linearni, segmentalni, trihromni i inflamatorni vitiligo. Ova bolest pogađa oko 1% svetske populacije, utiče na osobe svih etničkih porekla i oba pola, ali se mnogo lakše primeti na tamnijoj koži kao područja koja ne tamne. Nasleđuje se kod jedne trećine pogođenih. Vitiligo često počinje na rukama, nogama ili licu, a gubitak pigmenta često napreduje. Polovina pacijenata prvo primeti vitiligo pre 20. godine, često na mestu manje povrede ili opekotine od sunca.
Dijagnoza vitiliga obično je jednostavna i ne zahteva posebna testiranja. Iako je vitiligo kožni problem i ne utiče direktno na zdravlje, on je disfigurativan i može biti psihički traumatičan. Trenutno se stanje ne može izlečiti, ali postoje dostupni tretmani koji mogu biti vrlo korisni. Cilj je obnoviti boju kože vraćanjem zdravih melanocita na površinu kože (repigmentacija), omogućavajući koži da povrati svoj prirodan izgled. To znači da nove pigmentne ćelije moraju doći iz osnove folikula dlake, sa ruba lezije ili čak iz samog područja vitiliga ako depigmentacija nije potpuna. Repigmentacija se odvija polako, dok se ćelije postepeno vraćaju tokom meseci do godina.
Za ekstenzivniji vitiligo, uska spektralna ultraljubičasta B (nbUVB) svetlost je korisna. Ovi tretmani svetlošću primenjuju se 2 do 3 puta nedeljno, a potrebno je nekoliko meseci da bi se primetio efekat. Gubitak pigmenta duže od 5 godina i područja ruku i stopala obično slabo reaguju. Izlaganje sunčevim zracima može pogoršati izgled vitiliga, uzrokujući tamnjenje okolne normalne kože. Stoga je važno da svi pacijenti sa vitiligom zaštite svoju depigmentovanu kožu od prekomernog izlaganja suncu. To se može postići nošenjem zaštitne odeće, nanošenjem UVA/UVB kreme za sunčanje svakodnevno i izbegavanjem produženog izlaganja suncu.
Pripremila Dr Jovana Pelemiš, specijalista dermatovenerologije Opšte bolnice Acibadem Bel Medic.