Trudnoća i dojenje u doba korone

Dr Vladimir Vajs, ginekolog i načelnik porodilišta u Bel Medicu

Trenutno ne znamo da li je veća opasnost da trudnice obole od COVID-19 nego opšta populacija niti da li je veća verovatnoća da će se ozbiljnije razboleti. Telo trudnica prolazi kroz mnoge promene koje mogu da povećaju rizik od zaraze. Kod drugih virusa iz iste porodice kojoj pripada COVID-19, ali i kod drugih respiratornih infekcija kao što je sezonski grip, žene su bile pod većim rizikom da obole od težeg oblika bolesti. U slučaju COVID-19 ima podataka da je obrnuto, da više obolevaju muškarci. Kako god bilo – u svim situacijama, a posebno sada, važno je da se trudnice štite od bolesti.

Kako trudnice mogu da se zaštite COVID-19?

Trudnice bi trebalo da preduzimaju iste mere zaštite kao i opšta populacija. Dakle, da pokrivaju usta kada kašlju maramicom ili pregibom lakta, da se izoluju, da često peru ruke vodom i antibakterijskim sapunom ili sredstvom za dezinfekciju ruku na bazi alkohola.

Da li COVID-19 može da se prenese sa trudnice na plod ili novorođenče?

Još uvek ne znamo da li trudnica može da prenese COVID-19 na plod ili novorođenče tokom trudnoće ili porođaja. Nijedan test na COVID-19 koji je urađen na novorođenoj bebi čija je majka imala COVID-19  nije bio pozitivan. U ovim slučajevima, kojih je mali broj, virus nije pronađen ni u plodovoj vodi ni u mleku porodilje.

Ako trudnica ima COVID-19, da li će plod biti ugrožen?

U ovom trenutku ne znamo da li postoji rizik za plod trudnica koje imaju COVID-19. Mali broj problema sa trudnoćom i porođajem, recimo prevremeni porođaj, zabeležen je kod majki koje su imale pozitivan rezltat testa na COVID-19  tokom trudnoće. Međutim, nije jasno da li su ovakvi ishodi povezani sa infekcijom majke.

Da li majka koja ima COVID-19 sme da doji

Mnogo toga se zna o načinima kako se COVID-19 širi. Do prenošenja sa osobe na osobu uglavnom dolazi preko respiratornih kapljica koje nastaju kada inficirana osoba kine ili se nakašlje, na sličan način kako se šire patogeni gripa ili nekih drugih respiratornih infekcija. U ograničenom broju studija koje se bave ženama zaraženim COVID-om-19 ili nekim drugim respiratornim korona virusom (SARS-Cov), virus nije izolovan u mleku. Međutim, još ne znamo da li majke sa COVID-19 mogu da prenesu virus preko mleka.

Majčino mleko je najbolji izvor hranljivih satojaka za većinu novorođenčadi. Ali o COVID-19 mnogo toga ne znamo. Da li i kako treba da počne ili da nastavi sa dojenjem, majka treba da odluči zajedno sa ginekologom, neonatologom/pedijatrom i infektologom.

Majka kod koje je potvrđen COVID-19 ili koja ima simptome trebalo bi da preduzme sve mere predostrožnosti da bi sprečila prenošenje virusa na svoje novorođenče, uključujući pranje ruku pre nego što dotakne novorođenče i nošenje maske, ako je moguće, tokom dojenja. Ako se izmuzava ručno ili pomoću električne pumpe, majka bi trebalo da opere ruke pre nego što dotakne pumpu ili delove bočice i da se pridržava uputstava za ispravno čišćenje pumpe nakon svake upotrebe. Dobro rešenje je da neko zdrav hrani novorođenče izmuzenim mlekom.